Σας χαρίζω μέσα από την καρδιά μου αυτά τα τραγούδια αλλά και την συνταγή για ένα χριστόψωμο που είναι απαραίτητο ελληνικό έθιμο σε πολλές περιοχές της χώρας μας.
Joyeux Noël
Merry Christmas
Καλά Χριστούγεννα
Το χριστόψωμο είναι από τα πιο όμορφα έθιμα σχεδόν σε κάθε περιοχή της πατρίδας μας. Βέβαια η συνταγή του και ο στολισμός του διαφέρει ανάλογα με την περιοχή αλλά και τις ασχολίες των κατοίκων. Παντού όμως, είναι ένα στρογγυλό, αρωματικό γλυκό ψωμί, φτιαγμένο με διάφορα υλικά και περίτεχνα διακοσμημένο με ξηρούς καρπούς με το κέλυφος, γαρίφαλα (καρφάκια), σταφύλια, φίδια, σπίτια, φύλλα αλλά και έναν σταυρό στο κέντρο όλα από ζυμάρι.
Το Χριστόψωμο κοβόταν (όπως η βασιλόπιτα την πρωτοχρονιά) είτε το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων είτε το μεσημέρι, ανήμερα Χριστούγεννα.
Σε κάποιες περιοχές, το Χριστόψωμο συνοδευόταν από 9 νηστήσιμα φαγητά μεταξύ των οποίων, υπήρχαν οπωσδήποτε ντολμαδάκια που "αναπαριστούσαν" τον μικρό νεογέννητο Χριστό έτσι τυλιγμένο όπως ήταν το ρύζι μέσα στο αμπελόφυλλο.
Οι Σαρακατσαναίοι έφτιαχνα πάντα 2 Χριστόψωμα. Το ένα το στόλιζαν με έναν σταυρό στο κέντρο και διάφορα "κεντίδια" και το άλλο με εικόνες από ζώα και την ποιμενική ζωή τους.
Στην Μικρά Ασία, την παραμονή Χριστουγέννων, έβαζαν το Χριστόψωμο στη μέση του τραπεζιού και το στόλιζαν με ένα κλαδί ελιάς που είχε επάνω του πορτοκάλια, μήλα και ξερά σύκα.
Σε πολλά μέρη της Ελλάδας, έβαζαν στο Χριστόψωμο ένα νόμισμα (όπως στη βασιλόπιτα) και πίστευαν ότι αυτός που θα το βρει θα είναι ο τυχερός της χρονιάς.
Και μετά τις όμορφες αυτές πληροφορίες μια συνταγή για Χριστόψωμο που χρησιμοποίησα. Την βρήκα στο www.toarkoudi.gr και έκανα κάποιες μικρές αλλαγές (πρόσθεσα ζάχαρη και 1 φακελάκι ακόμα μαγιά. Έβρασα τον γλυκάνισο μέσα στο νερό και τον σούρωσα αντί να βάλω τους σπόρους).
Αυτό το Χριστόψωμο μοιάζει περισσότερο με γλυκό ζυμωτό ψωμί (με προζύμι). Όσο για τα ζυμαρένια πλουμίδια είναι σκληρά μιας και δεν έχουν καθόλου διογκωτικό ή μαγιά και δεν τρώγονται.
ΥΛΙΚΑ
Για το Χριστόψωμο
1 κιλό αλεύρι σκληρό κοσκινισμένο
2 φακελάκια ξηρή μαγιά
1/2 φλ.τσ. ζάχαρη
1/2 κ.γλ. αλάτι
1 κ.σ. γλυκάνισο (τον βράζουμε μέσα στο 1 φλ.τσ. νερό)
1/2 κ.γλ. μαστίχα κοπανισμένη
4 κ.σ. μέλι
1/2 φλ.τσ. ελαιόλαδο
2-3 φλ. τσ. χλιαρό νερό
1 αβγό ελαφρά χτυπημένο με λίγο νερό.
Για τα ζυμαρένια κεντίδια
1/2 κιλό αλεύρι κοσκινισμένο
1/2 κ.γλ. αλάτι
2 κ.σ. ελαιόλαδο
1 φλ. τσ. χλιαρό νερό
Για την επάλειψη
Νερό και μέλι
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Για το Χριστόψωμο
Σε μια λεκανίτσα κουζίνας, βάζουμε το αλεύρι, τη μισή ζάχαρη, την κοπανισμένη μαστίχα και τη ξηρή μαγιά.
Στο 1 φλ. τσ. νερό, βράζουμε το γλυκάνισο και αφού το σουρώσουμε, το αφήνουμε να γίνει χλιαρό.
Προσθέτουμε στο αλεύρι το μέλι, το χλιαρό νερό με το γλυκάνισο και το ελαιόλαδο και αρχίζουμε να ζυμώνουμε.
Συνεχίζουμε το ζύμωμα προσθέτοντας το υπόλοιπο χλιαρό νερό έως ότου έχουμε μια ζύμη μέτρια ούτε πολύ αραιή ούτε πολύ σφιχτή.
Λαδώνουμε τη λεκανίτσα και βάζουμε τη ζύμη, τη σκεπάζουμε και την αφήνουμε να φουσκώσει για 1,5-2 ώρες, σε ζεστό μέρος.
Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180 βαθμούς Κελσίου.
Όταν φουσκώσει βάζουμε σε ένα στρογγυλό ταψί, αντικολλητικό χαρτί, βάζουμε μέσα το Χριστόψωμο.
Το αλείφουμε με νερό και μέλι και το ψήνουμε για 40-45 λεπτά, βάζοντας ένα ταψάκι με νερό σε μια σχάρα
ΠΡΟΣΟΧΗ: Τα πρώτα 30 λεπτά δεν ανοίγουμε καθόλου τον φούρνο για να μην ξεφουσκώσει το Χριστόψωμό μας.
Για τα ζυμαρένια κεντίδια
Βάζουμε το αλεύρι σε ένα μπολ, κάνουμε μια τρύπα και προσθέτουμε το αλάτι, το λάδι και το νερό.
Ζυμώνουμε για να δέσουμε τα υλικά και σταματάμε όταν έχουμε μια ζύμη γυαλιστερή που ξεκολλάει άνετα από τα χέρια μας.
Με τη ζύμη αυτή φτιάχνουμε έναν σταυρό για το κέντρο του Χριστόψωμου, ζώα, φύλλα και γενικά ό,τι θέλουμε να έχει κάποιο νόημα για τους συνδαιτημόνες μας.
